Płyty gramofonowe cieszą się na nowo zainteresowaniem melomanów, którzy poszukują w analogowym brzmieniu wytchnienia od cyfrowego pośpiechu. Coraz częściej spotkać się można ze współcześnie wydawanymi albumami, które dostępne są nie tylko na CD czy w streamingach, lecz także na czarnych krążkach. Popularne są również remasteringi, czyli wznowienia (w poprawionej jakości) starszych nagrań. Praktycznie od ręki możemy więc mieć nowe albumy ulubionych artystów w idealnej kondycji. Płyta przychodzi do nas zafoliowana, a więc w teorii — bez defektów. W teorii, bo wady produkcyjne oczywiście zawsze mogą się zdarzyć.
Rynek wtórny płyt winylowych
Cudowne winyle można jednak nabyć również — a może przede wszystkim — na rynku wtórnym. W niezależnych sklepach z winylami czy na giełdach winylowych znajdziemy bogaty zestaw zarówno wspomnianych wyżej nowych wydań, jak i starszych płyt. Niekiedy można tam trafić na prawdziwe skarby, choć wymaga to cierpliwości i regularnych wizyt. W takich miejscach płyty są dokładnie sprawdzane przez pracowników, którzy oceniają jakość krążków. Dzięki temu kupujący wiedzą, czego mogą się spodziewać. Stan płyty mogą zresztą ocenić sami, oglądając ją na miejscu i odsłuchując na specjalnie przygotowanych stanowiskach odsłuchowych.
Winyle z pudełka
Długo poszukiwane nagrania można niekiedy znaleźć także na pchlich targach. Przekopując się przez kartony z czarnymi krążkami, warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę, żeby dobrze ocenić stan płyty, którą chcemy nabyć. Szczególnie gdy sprzedający nie jest ekspertem, a na miejscu nie ma możliwości odsłuchu. W takich miejscach bardzo często albumy pochodzą z prywatnej kolekcji sprzedającego i zostały "odgrzebane", np. na strychu czy w piwnicy. Niekorzystne warunki przechowywania (sprawdź, jak prawidłowo przechowywać płyty winylowe) mogły niestety wpłynąć na stan krążka, a przez to również na jakość dźwięku.
Ocena krążka - na co zwrócić uwagę?
Przede wszystkim oceny jakości krążka najlepiej dokonywać na wyczyszczonej płycie (choć oczywiście nie zawsze jest to możliwe). Dzięki temu będziemy w stanie dokładniej określić, czy krążek ma jakiś poważniejszy defekt. Zwróćmy uwagę przede wszystkim na powierzchnię pokrytą rowkami. To w nich bowiem zapisane jest to, co najcenniejsze, czyli dźwięk. Powierzchnia ta powinna być w jak najlepszym stanie — bez plam, odcisków palców, nalotów czy głębszych rys. Zmatowienie płyty może wskazywać na jej zużycie lub niewłaściwe przechowywanie, a to może wpłynąć na jakość odtwarzanego dźwięku. Niekiedy na powierzchni krążków widoczne są drobne ryski — tak zwane "kopertówki". Są to zarysowania powstałe na skutek wkładania winyla do papierowej okładki. Warto więc zainwestować w antystatyczne koperty foliowe. W teorii takie rysy nie powinny wpływać na odsłuch, jednak szpecą krążek. Głębsze rysy natomiast to już poważniejsza sprawa. Na ich widok powinna nam się zapalić czerwona lampka. Zarysowania powstałe na skutek upadku płyty czy zaczepienia czymś ostrym o jej powierzchnię mogą poważnie uszkodzić rowki i powodować np. przeskakiwanie igły czy irytujące pyknięcia. Warto przyjrzeć się również, czy krążek jest płaski. Niewłaściwe przechowywanie czy obchodzenie się z płytą mogło bowiem spowodować jej pofalowanie lub wygięcie, co wpływa negatywnie na jakość odsłuchu oraz na zużycie igły.
Ocena okładki
Stan ogólny płyty gramofonowej to nie jedyny element podlegający ocenie. Kupując winyle z drugiej ręki, powinniśmy zwrócić uwagę również na ich okładki. Często spotykaną wadą jest tak zwany "ring wear", czyli odbicie kształtu nośnika na zewnętrznej stronie okładki i starcie w tym miejscu farby. Wskazuje to najczęściej na nieprawidłowe przechowywanie krążka - płyty stały w zbyt dużym ścisku lub przechowywane były w pozycji poziomej. Oba przypadki mogą mieć wpływ na stan krążka, więc warto mu się uważnie przyjrzeć. Wszelkiego rodzaju ślady zalania czy zawilgocenia okładki również sugerują, że warto sprawdzić, w jakim stanie znajduje się sama płyta. Poza tym na okładkach zdarzają się oczywiście zagięcia rogów, podarcia czy pomniejsze zarysowania. Nie mają one wpływu na jakość odsłuchu, jednak mogą wpłynąć na wartość albumu przy jego wycenie.
Skala oceny stanu płyt
Ponieważ nie zawsze mamy możliwość obejrzenia czy odsłuchania winyla przed jego nabyciem (głównie w przypadku zakupów przez internet), niezwykle pomocna jest skala oceny stanu płyt winylowych i okładek, którą opracował magazyn Record Collector. Dzięki 7-stopniowej skali, obowiązującej na całym świecie, wiemy, czego możemy się spodziewać po krążku, który kupujemy. Zachęcamy do zapoznania się ze skalą, która stosujemy także w naszym sklepie internetowym.
Justyna Miniza @33RPMblog